สรณคมน์ : จิตสำนึกของชาวพุทธ

ผู้แต่ง

  • พระมหาปณายุธ ฐานรโต นักวิชาการอิสระ
  • พระมหาสมควร สุวณฺโณ นักวิชาการอิสระ
  • พระอนันตศักดิ์ กุสลจิตฺโต นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

สรณคมน์, จิตสำนึก, ชาวพุทธ, ศรัทธา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีจุดประสงค์นำเสนอความสำคัญของการถึงสรคมน์แบบชาวพุทธที่ถูกต้อง ซึ่งจะทำให้เกิดความเข้าใจและปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอนของพระพุทธศาสนาได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิผล การสร้างที่พึงทางจิตใจต้องอาศัยศรัทธาคือความเชื่อควบคู่กับปัญญาที่ถูกต้อง ชาวพุทธไม่ควรเชื่อในสิ่งที่ไม่ถูกต้องหรือหวังพึ่งพาสิ่งอื่นที่ไม่ใช่พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ การเชื่อในพระพุทธศาสนาควรเป็นการเชื่อด้วยปัญญา ไม่ใช่การเชื่อแบบงมงายหรือพึ่งพาพิธีกรรมต่างๆ ในทางที่เป็นอกุศล ความเชื่อที่ประกอบด้วยปัญญาจึงจัดเป็นกุศลจิต ซึ่งจะส่งผลต่อการคิด การพูดการกระทำทางกายที่เป็นสุจริตคือกุศล การปลูกฝังศรัทธาและปัญญาจะช่วยให้เป็นผู้มีความเชื่อและสามารถปฏิบัติตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนาได้ย่างถูกต้องและมีประสิทธิผลเกิดประโยชน์สุขทั้งต่อตนเอง ผู้อื่นและสังคมโดยรวม การถึงสรณคมน์ที่ถูกต้องต้องประกอบด้วย 1) เป็นสิ่งประเสริฐ 2) บริสุทธิ์ 3) นำให้ชีวิตเข้าสู่การมีศีลธรรม 4) ทำลายความหวาดกลัวต่อสิ่งไม่รู้ คือ ออกจากอวิชชา เป็นเสรีภาพ ส่วนสรณคมน์ที่ไม่สมบูรณ์นำไปสู่ความหลง ไม่ประเสริฐ ไม่บริสุทธิ์ ไม่ประกอบด้วยกุศลจิต ทำให้ชีวิตไม่ดีงามด้วยศีลธรรม และเกิดความหวาดกลัว

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาเถรสมาคม. (2562). พระราชกรณียกิจด้านพระพุทธศาสนาของพระมหากษัตริย์ไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

มูลนิธิปราณี สำเริงราชย์. (2549). ไตรสรณคมน์. กรุงเทพมหานคร: เลี่ยงเซียง.

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2554). การนับถือพระรัตนตรัยของชาวพุทธ. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2563). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. (พิมพ์ครั้งที่ 51). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท สหธรรมมิก จำกัด.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2564). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 31). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท สหธรรมมิก จำกัด.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2558). พุทธมามกะ: หนังสือสอนพระพุทธศาสนาแก่เด็ก. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานโครงการสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

12/30/2025