การพัฒนาประสิทธิผลการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
การพัฒนาประสิทธิผล, การบริหารจัดการ, ศาสนทายาทของคณะสงฆ์บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และอุปสรรคการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานคร 2. ศึกษาองค์ประกอบในการพัฒนาการบริหารจัดการศาสนทายาทคณะสงฆ์กรุงเทพมหานครให้เกิดประสิทธิผล และ 3. นำเสนอกระบวนการพัฒนาการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานครให้เกิดประสิทธิผล เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 25 รูปหรือคน และการสนทนากลุ่มเฉพาะจำนวน 9 รูปหรือคน โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1.สภาพปัจจุบัน ปัญหา และอุปสรรคการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานคร การพัฒนาการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานคร พบว่า คณะสงฆ์กรุงเทพมหานครจะมีโครงสร้างการบริหารจัดการเข้มแข็ง วัดและศูนย์กลางการศึกษามาก มีศักยภาพด้านทรัพยากรและการสนับสนุน รวมทั้งสามารถใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา และปัญหาหลัก 6 ประการ ได้แก่ จำนวนศาสนทายาทลดลง ปัญหาด้านการศึกษา งบประมาณไม่เพียงพอ คุณภาพและพฤติกรรมของศาสนทายาทบางส่วน การเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่ยังไม่ทั่วถึง และข้อจำกัดการบริหารภายในคณะสงฆ์ 2.องค์ประกอบในการพัฒนาการบริหารจัดการศาสนทายาทคณะสงฆ์กรุงเทพมหานครให้เกิดประสิทธิผล การพัฒนาศาสนทายาทที่มีประสิทธิผลมุ่งเน้น 3 ด้านหลัก คือ 1. การศึกษา (บูรณาการความรู้ทางธรรมและศาสตร์สมัยใหม่) 2. การอบรม (ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และภาวะผู้นำ) และ 3. การพัฒนา (เสริมสร้างศรัทธา ทักษะชีวิต และการใช้เทคโนโลยีในการเผยแผ่ธรรม) และ 3.กระบวนการพัฒนาการบริหารจัดการศาสนทายาทของคณะสงฆ์กรุงเทพมหานครให้เกิดประสิทธิผล 4 ด้าน คือ 1. การสร้างศาสนทายาทให้มีความมั่นคงในพระพุทธศาสนา 2. การยกระดับกระบวนการการบริหารจัดการศาสนทายาทให้มีประสิทธิผล 3. ต้นแบบองค์กรศาสนทายาทแห่งการเรียนรู้ และ 4. ความพร้อมและศักยภาพในด้านทรัพยากรการพัฒนาศาสนทายาท เพื่อให้เกิดกระบวนการบริหารจัดการที่เหมาะสมควรยกระดับสู่การมี “แผนแม่บท” ที่ชัดเจนมีระบบติดตามและประเมินผล
เอกสารอ้างอิง
ปวีณา อุดมสถาผล และ พระปราโมทย์ วาทโกวิโท. (2566). การพัฒนาศาสนทายาทเพื่อรักษาพระพุทธศาสนาโดยพุทธสันติวิธี: ศึกษากรณีวัดธรรมมงคลเถาบุญนนทวิหารกรุงเทพมหานคร. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 11(7), 2963-2977.
พระครูธวัชอินทวงศ์ (สกล อินฺทวํโส) (2556). (ศึกษาประสิทธิผลของการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาของพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนเวฬุวันวิทยา ตำบลหนองไผ่ อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด). (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูปลัดสุวัฒนจริยคุณ. (2547). วิชาการเทศนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2545). ภัยแห่งพระพุทธศาสนาในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: บริษัท สื่อตะวัน จำกัด.
พระไพศาล วิสาโล. (2546). พุทธศาสนาไทยในอนาคตแนวโน้มและทางออกจากวิกฤต. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรีสฤษดิ์วงศ์.
พระมหาทวี วิสารโท. (2560). การบวชเป็นศาสนทายาทในพุทธศาสนาแบบเถรวาท. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 6(1), 15-24.
พระวรภพ คุณสมฺปนฺโน. (2566). การพัฒนาศาสนทายาทต้นแบบของคณะสงฆ์ จังหวัดปทุมธานี, วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 12(4), 259-270.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิเชียร ชาบุตรบุณฑริก. (2535). พุทธศาสตร์. กรุงเทพฯ: โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์.
สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน). (2547) รายงานผลการดำเนินงานกองทุนปลูกรากแก้วศาสนทายาท. กรุงเทพฯ: ร่มธรรมการพิมพ์.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2551). พระวินัยและข้อปฏิบัติสำหรับพระภิกษุสามเณร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
หลง สมบุญ. (2546) พจนานุกรมมคธ-ไทย. กรุงเทพฯ: บริษัท ธรรมสาร จำกัด.
