ภาวะผู้นำของเจ้าอาวาสในศตวรรษที่ 21
คำสำคัญ:
เจ้าอาวาส, ภาวะผู้นำ, ศตวรรษที่ 21บทคัดย่อ
บทความวิชาการเรื่อง ภาวะผู้นำของเจ้าอาวาสในศตวรรษที่ 21 มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบคุณสมบัติภาวะผู้นำของเจ้าอาวาส โดยใช้การศึกษาจากเอกสาร ตำรา งานวิจัย ผลการศึกษาพบว่า เจ้าอาวาส หมายถึง หัวหน้าปกครองดูแลวัดโดยการทำหน้าที่ในการปกครอง ดูแล ความเรียบร้อยภายในวัดของตนให้อยู่ในกรอบของพระธรรมวินัย กฎมหาเถรสมาคม และกฎหมายทางสังคม ส่วนภาวะผู้นำจัดเป็นคุณลักษณะและพฤติกรรมในการปฏิบัติงานด้วยวิธีการจูงใจของผู้นำในการปฏิสัมพันธ์ระว่างบุคคลในองค์ให้เกิดการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ให้บรรลุผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมายขององค์กร ซึ่งภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 จะต้องบริหารจัดการให้สอดรับกับวิกฤติการณ์ที่เกิดขึ้นเพื่อความอยู่รอดขององค์กร โดยมีคุณสมบัติภาวะผู้นำประกอบด้วยตัวชี้วัด 7 ประการ ได้แก่ 1. การมีวิสัยทัศน์ 2. การเป็นเนติแบบแก่ภิกษุสามเณร 3. การสร้างแรงจูงใจ 4. การมีความรู้ทั้งทางโลกและทางธรรม 5. การยืดหยุ่นและปรับตัว 6. การเรียนรู้พฤติกรรม และ 7. การมีทักษะเทคโนโลยีดิจิทัล
References
กองแผนงาน กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). คู่มือพระสังฆาธิการว่าด้วยพระราชบัญญัติ กฎ ระเบียบและคำสั่งของคณะสงฆ์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.
ขวัญชนก โตนาค. (2557). การวิเคราะห์องค์ประกอบภาวะผู้นำเชิงนวัตกรรมสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 16(4), 131 -140.
ชมรมบ้านธัมมะ มศพ. (2563). พระดร. พระเรียนหนังสือทางโลก บวชทำไม. สืบค้น 3 มีนาคม 2567, จาก https://www.facebook.com/dhammahomefellowship/photos/a.535821843237207/1659011724251541
ประเวศ วะสี. (2545). วิถีมนุษย์ในศตวรรษที่ 21 : สู่ภพภูมิใหม่แห่งการพัฒนา. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรี – สฤษดิ์วงษ์.
พระครูใบฎีการุ่งศักดิ์ ปภาโส (พลธร). (2563). ภาวะผู้นำของเจ้าอาวาสที่ส่งผลต่อการบริหารกิจการงานคณะสงฆ์วัดในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 16(2), 1-11.
พระเทพปริยัติสุธี (วรวิทย์ คงฺคปญฺโญ). (2540). เอกสารประกอบคำบรรยาย เรื่องการคณะสงฆ์และการพระศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2551). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุดคำวัด (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ธรรมสภา.
พระธรรมโกศาจารย์. (2548). การเผยแผ่เชิงรุก. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). สู่การศึกษาแนวพุทธ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (พิมพ์ครั้งที่ 27). กรุงเทพฯ: มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ.
พระพุทธวรญาณ (ทองย้อย กิตฺติทินฺโน). (2548). ธรรมญาณนิพนธ์ : 100 ปี พระพุทธวรญาณ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พระมหาวิรุธ วิโรจโน นิลเพ็ชร. (2562). การพัฒนาภาวะผู้นำในการบริหารจัดการวัดตามแนวพุทธศาสตร์สู่ศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการแสงอีสาน, 16(2), 681-693.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2527). สถาบันสงฆ์กับสังคมไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมล คีมทอง
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2557). ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 : ต้องก้าวให้พ้นกับดักของตะวันตก. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรมหาวิทยาลัย.
ภารดี อนันต์นาวี. (2551). หลักการ แนวคิด ทฤษฎีทางการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ: มนต์ตรี.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาเถรสมาคม (2541, 3 ตุลาคม). กฎมหาเถรสมาคมฉบับที่ 24 (พ.ศ. 2541) ว่าด้วยการแต่งตั้งถอดถอนพระสังฆาธิการ. แถลงการณ์คณะสงฆ์ เล่ม 86 ฉบับพิเศษ.
มาร์ติน, เจ. (2557). โลกแห่งศตวรรษที่ 21 [The Meaning of the 21st Century]. (ภาพร, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: ประพันธ์สาส์น.
สำนักงานพระพุทธศาสนา. (2560). ข้อมูลสารสนเทศ ปี 2559. กรุงเทพฯ: สำนักงานพระพุทธศาสนา.
สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2550). ภาวะผู้นำ: ภาวะความเป็นผู้นำ. กรุงเทพฯ: บริษัท ส.เอเชียเพลส (1989) จำกัด.
อรอนงค์ โรจน์วัฒนบูลย์. (2554). การพัฒนาตัวแบบผู้นำเชิงนวัตกรรม (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสตร์). กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
Daft, R.L. (2003). Management. (6th ed.). New York: Thomson, 2003.
Giammatteo, M. C. (1981). Forces on leadership. Reston: National Association of Secondar School Principals.
Loudon, D. & Bitta, A. (1988). Consumer Behavior: Concepts and Applications. New York. McGraw Hill.
Walters, C.J. (1978). Adaptive management of renewable resources. New York: Mc Graw-Hill.
