นโยบายการบริหารทรัพยากรมนุษย์ตามหลักวิถีพุทธ
คำสำคัญ:
นโยบาย, การบริหารทรัพยากรมนุษย์, วิถีพุทธบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้นำเสนอการศึกษาในหัวข้อ “นโยบายการบริหารทรัพยากรมนุษย์ตามหลักวิถีพุทธ” ซึ่งมีจุดมุ่งหมายในการปรับปรุงประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการดำเนินงานในภาครัฐ โดยเน้นการประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาเป็นกรอบในการกำหนดนโยบายการบริหารทรัพยากรมนุษย์ การนำหลักธรรมเข้ามาสอดแทรกในนโยบายการบริหารจะช่วยส่งเสริมความโปร่งใส ความเป็นธรรม และความรับผิดชอบต่อสังคม ซึ่งจะช่วยเพิ่มความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อหน่วยงานภาครัฐ โดยบทความแบ่งการนำเสนอออกเป็น 3 นโยบายหลัก ได้แก่ 1. นโยบายด้านการครองตน มุ่งเน้นให้บุคลากรปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ไม่แสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน และไม่ใช้ตำแหน่งในทางมิชอบ ซึ่งสอดคล้องกับหลักสุจริต 3 ประการ ได้แก่ กายสุจริต วจีสุจริต และมโนสุจริต 2. นโยบายด้านการครองคน เน้นการดูแลและปฏิบัติต่อประชาชนด้วยความเมตตา ความเป็นธรรม และความอ่อนโยน โดยใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ได้แก่ ทาน (การให้) ปิยวาจา (การพูดจาไพเราะ) อัตถจริยา (การช่วยเหลือผู้อื่น) และสมานัตตตา (การปฏิบัติตนอย่างเสมอต้นเสมอปลาย) ซึ่งช่วยสร้างความไว้วางใจระหว่างประชาชนกับบุคลากรภาครัฐ 3. นโยบายด้านการครองงานมุ่งส่งเสริมให้บุคลากรดำเนินงานด้วยความขยันขันแข็ง มีเป้าหมายที่ชัดเจน และยึดมั่นในจริยธรรม โดยใช้หลักอิทธิบาท 4 คือ ฉันทะ (ความรักในงาน) วิริยะ (ความพยายาม) จิตตะ (การใส่ใจในงาน) และวิมังสา (การตรวจสอบและแก้ไขปัญหาด้วยปัญญา) การประยุกต์ใช้หลักธรรมเหล่านี้จะช่วยให้การบริหารทรัพยากรมนุษย์ในภาครัฐมีประสิทธิภาพมากขึ้น และส่งผลให้การดำเนินงานของรัฐเกิดความยั่งยืนและโปร่งใสต่อสาธารณชน นอกจากนี้ แนวทางดังกล่าวยังส่งเสริมให้บุคลากรเกิดการพัฒนาตนเองควบคู่ไปกับการพัฒนาองค์กร ซึ่งช่วยสร้างผลลัพธ์ที่ดีต่อสังคมและประชาชนในระยะยาว
References
จิรภัทร ทัศนะนาม. (2563). ธรรมะกับการบริหารงานในองค์กรสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์การศึกษาไทย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2545). ธรรมนูญชีวิต (พิมพ์ครั้งที่ 46) กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรมศาสนา.
______. (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหากำพล คุณงฺกโร. (2559). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์แนวพุทธ. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 5(2 ฉบับพิเศษ), 387-396.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2560). การพัฒนาตนเองผ่านหลักธรรมอิทธิบาท 4. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
เสถียร โพธินันทะ. (2555). พุทธศาสนากับการทำงาน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สยามธรรม.
อานันท์ ปัญจโคตร. (2564). วิริยะ: หัวใจของการประสบความสำเร็จ. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์ธรรมศึกษา.
Anderson, J. E. (2010). Public Policymaking: An Introduction (7th ed.). Boston: Cengage Learning.
Armstrong, M. (2020). Armstrong's handbook of human resource management practice (15th ed.). London: Kogan Page.
Dye, T. R. (2017). Understanding Public Policy (15th ed.). London: Pearson Education.
Easton, D. (1965). A Systems Analysis of Political Life. John Wiley & Sons.
empeo.com. (2567). 5 เกร็ดความรู้การบริหารทรัพยากรมนุษย์ที่ HR ยุคใหม่ห้ามพลาด. สืบค้น 24 พฤษภาคม 2567, จาก https://www.empeo.com/blog/hrm/-things-human-resource-management/#.
Hill, M. (2005). The Public Policy Process (5th ed.). London: Pearson Education.
Howlett, M. & Ramesh, M. (2003). Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems. Oxford: Oxford University Press.
Lasswell, H. D. (1956). The Decision Process: Seven Categories of Functional Analysis. College Park: University of Maryland.
Mayer, D.M. et al. (2012). Who displays ethical leadership, and why does it matter? An examination of antecedents and consequences of ethical leadership. Academy of Management Journal, 55(1), 151-171.
Noe, R. A. et al. (2019). Fundamentals of human resource management (8th ed.). New York: McGraw-Hill Education.
Wright, P. M., & McMahan, G. C. (2011). Exploring human capital: Putting ‘human’ back into strategic human resource management. Human Resource Management Journal, 21(2), 93-104.
