ลมเปลี่ยนทิศ: แนวทางการปรับตัวด้านการประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาว จากผลกระทบอุทกภัย กรณีศึกษา ชุมชนบ้านบางแรด ตำบลบ้านเพิง อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพปัญหาการประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาว และ 2) แนวทาง การปรับตัวด้านการประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาวจากผลกระทบอุทกภัย กรณีศึกษา ชุมชนบ้านบางแรด เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้ที่ประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาว มี 2 กลุ่ม ได้แก่ ผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 7 คน และผู้ให้ข้อมูลรอง จำนวน 6 คน เครื่องมือที่ใช้วิจัย ได้แก่ เครื่องบันทึกภาพ แบบสังเกตการณ์ แบบสัมภาษณ์ และเครื่องบันทึกเสียง มีการเก็บรวบรวมข้อมูล ด้วยการสำรวจพื้นที่ในชุมชน สร้างความสัมพันธ์ และประสานงานใช้สถิติวิจัยและวิเคราะห์เชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาการประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาวเมื่อมีน้ำท่วมขัง ทำให้น้ำสกปรก คุณภาพน้ำไม่ดี และส่งผลกระทบต่อตัวกุ้งขาว ทำให้ผลผลิตไม่ได้คุณภาพและกุ้งที่อาจจะเกิดโรคหรือตายเป็นตัวนำพาเชื้อโรค ถ้ากุ้งยังเล็กมีความเสี่ยงที่กุ้งจะเป็นโรคและตายมากขึ้น และหากฝนตกเป็นเวลานานมีปริมาณน้ำมากทำให้น้ำล้นตลิ่ง คุณภาพน้ำในบ่อกุ้งจึงไม่ดี ทำให้คุณภาพน้ำเปลี่ยนแปลงกะทันหัน มีอุณหภูมิต่ำ กุ้งในบ่อปรับตัวไม่ทัน 2) แนวทางการปรับตัวด้านการประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาว ได้แก่ การปรับวิธีเลี้ยงกุ้ง ด้านช่องทางการจำหน่าย การดูแลความเป็นอยู่ของชาวบ้านจากกรมประมงอำเภอ ซึ่งเกษตรกรผู้ประกอบอาชีพการเลี้ยงกุ้งขาวที่จะได้รับการเยียวยานั้น ต้องไปขึ้นทะเบียนกับกรมประมง ส่วนภาคเอกชนมีการปรับตัวในการขยายช่องทางการจัดจำหน่ายแบบออนไลน์ และส่งไปยังโรงงาน บริษัท และองค์กรที่รับซื้อกุ้งด้วยการส่งเสริมซึ่งกันและกันอย่างต่อเนื่อง