การส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อขับเคลื่อนสุขภาพชุมชน: กรณีเครือข่ายจิตอาสาชุมชนวรนคร อำเภอปัว จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อขับเคลื่อนสุขภาพชุมชน กรณีศึกษาเครือข่ายจิตอาสาชุมชนวรนคร อำเภอปัว จังหวัดน่าน และ
2) นำเสนอส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อขับเคลื่อนสุขภาวะชุมชน เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 22 คน เป็นการสัมภาษณ์เชิงลึก 8 คน การสนทนากลุ่ม 14 คน เป็นการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือเป็นแบบสอบถามแบบมีเค้าโครงโดยมีเกณฑ์การเลือกกลุ่มตัวอย่าง คือ เป็นผู้นำด้านส่งเสริมสุขภาพในชุมชน ทำงานด้านจิตอาสาในชุมชน และยินดีให้ข้อมูลตลอดการดำเนินโครงการวิจัย วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ตรวจสอบคุณภาพด้วยเทคนิคสามเส้าและนำเสนอเชิงพรรณนา ผลการศึกษา พบว่า 1) ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อขับเคลื่อนสุขภาพชุมชน กรณีศึกษาเครือข่ายจิตอาสาชุมชนวรนคร อำเภอปัว จังหวัดน่าน คือ การมีต้นทุนทางวัฒนธรรมที่สำคัญของพื้นที่ศึกษา ประกอบด้วย 1.1) ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านส่งเสริมสุขภาพ 1.2) ประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่น 1.3) ศาสนาและความเชื่อ 1.4) ภาษาและวรรณกรรมท้องถิ่น และ 1.5) วัฒนธรรมจิตอาสาเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น และ 2) นำเสนอแนวทางส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อขับเคลื่อนสุขภาวะชุมชน คือ 2.1) การศึกษาภูมิปัญญาท้องด้านสุขภาพ 2.2) การจัดการความรู้และสื่อสารแนวราบ 2.3) การส่งเสริมการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วม 2.4) การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศที่เหมาะสม และ 2.5) การสร้างเครือข่ายความร่วมมือด้านจิตอาสา ผลการศึกษาสะท้อนให้เห็นว่าต้นทุนทางวัฒนธรรมเป็นพื้นฐานสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพอำเภอปัว จังหวัดน่าน ความเป็นชุมชนและการปฏิสัมพันธ์แบบชนบทส่งผลให้เครือข่ายจิตอาสาสามารถขับเคลื่อนการส่งเสริมสุขภาพอย่างมีส่วนร่วมและยั่งยืน