การพัฒนาบรรจุภัณฑ์แปรรูปจากขนุนของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้านรวมไทย หมู่ 7 ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง “การพัฒนาบรรจุภัณฑ์แปรรูปจากขนุนของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้านรวมไทย หมู่ 7 ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคที่เลือกซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากขนุนของชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีบ้านรวมไทย 2) ศึกษาแนวทางการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปจากขนุน และ 3) ประเมินการยอมรับต้นแบบบรรจุภัณฑ์แปรรูปจากขนุนของชุมชนดังกล่าว
งานวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบ ผสมผสาน (Mixed Methods) โดยบูรณาการการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณเข้าด้วยกัน การเก็บข้อมูลเชิงปริมาณใช้แบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างผู้บริโภคและนักท่องเที่ยว จำนวน 200 คน ขณะที่การเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ประกอบการและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในชุมชน เพื่อวิเคราะห์พฤติกรรม ความต้องการ และแนวทางการออกแบบบรรจุภัณฑ์
ผลการวิจัยด้านพฤติกรรมผู้บริโภคพบว่า วัตถุประสงค์ที่ 1) ผู้บริโภคส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุระหว่าง 31–40 ปี มีอาชีพค้าขายหรือรับราชการ รายได้เฉลี่ย 10,001–20,000 บาทต่อเดือน มีพฤติกรรมการซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากขนุนเพื่อบริโภคภายในครัวเรือนและเป็นของฝาก ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อ ได้แก่ ความสะอาด ความปลอดภัย คุณภาพสินค้า รสชาติ และความน่าสนใจของบรรจุภัณฑ์ โดยพฤติกรรมผู้บริโภคอยู่ในระดับดี (คะแนนเฉลี่ยร้อยละ 80.6) วัตถุประสงค์ที่ 2) สำหรับแนวทางการออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์ พบว่าบรรจุภัณฑ์เดิมมีข้อจำกัดด้านความแข็งแรงและความสวยงาม ต้นแบบบรรจุภัณฑ์ใหม่จึงได้รับการพัฒนาให้สะท้อน อัตลักษณ์ชุมชน มีความทันสมัย ใช้วัสดุเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โทนสีและลวดลายแสดงถึงเอกลักษณ์ท้องถิ่น พร้อมความสะดวกในการพกพาและขนส่ง ผลการประเมินองค์ประกอบการออกแบบ ตราสินค้า และการวางแผนอยู่ในระดับศักยภาพสูง (ค่าเฉลี่ย 3.60) ส่วนรูปทรงบรรจุภัณฑ์อยู่ในระดับปานกลาง วัตถุประสงค์ที่ 3) ด้านการประเมินการยอมรับบรรจุภัณฑ์ต้นแบบจากนักท่องเที่ยว พบว่าผู้ตอบแบบสอบถามมีความพึงพอใจในระดับปานกลาง โดยให้ความสำคัญกับ คุณภาพ ความสดใหม่ รสชาติ และความทันสมัยของบรรจุภัณฑ์ ซึ่งสะท้อนถึงความสามารถของบรรจุภัณฑ์ในการตอบสนองความต้องการและสร้างความประทับใจแก่ผู้บริโภค
การพัฒนาบรรจุภัณฑ์แปรรูปจากขนุนที่ผสมผสาน ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับนวัตกรรมการออกแบบสมัยใหม่ สามารถยกระดับภาพลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ เพิ่มโอกาสทางการตลาด สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าชุมชน และสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน ผลการวิจัยนี้สามารถเป็นแนวทางสำคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP และส่งเสริมความสามารถในการแข่งขันของสินค้าชุมชนในตลาดทั้งระดับประเทศและนานาชาติ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Journal of TCI is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information...
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง
สมชาย พัฒนศักดิ์. (2561). พฤติกรรมผู้บริโภคผลิตภัณฑ์ชุมชนภาคใต้: การวิเคราะห์แนวโน้มและปัจจัยที่
มีอิทธิพล. วารสารบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 12(1), 23–38.
วรรณา ศิริชัย. (2563). การออกแบบบรรจุภัณฑ์โดยใช้แนวคิดท้องถิ่นร่วมกับความร่วมสมัยเพื่อเพิ่มมูลค่า
สินค้า OTOP. วารสารศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 9(2), 67–82.
Prachachon, P. (2560). กลยุทธ์การพัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP สู่ตลาดสากล. กรุงเทพฯ:
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศิริพร ขุนทอง. (2562). การพัฒนาบรรจุภัณฑ์สินค้าเกษตรแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าและความสามารถในการ
แข่งขันของชุมชน. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 14(1), 102–118.
Choe, J., & Lee, S. (2015). The impact of packaging design on consumer perceptions and
purchase intention. International Journal of Marketing Studies, 7(3), 112–124.
Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Designing and conducting mixed methods research
(3rd ed.). Sage Publications.
Huong, N. T. (2012). Factors influencing consumer purchasing decisions of safe agricultural
products: A study in Vietnam. Journal of Agribusiness and Rural Development, 6(2),
–56.
Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing management (15th ed.). Pearson Education.
Lee, H., & Kim, Y. (2017). Cultural identity in product packaging: A study of community-based
products in Asia. Asian Journal of Business Research, 7(2), 55–71.
Ministry of Tourism and Sports Thailand. (2018). Community-based tourism and OTOP
development strategies. Bangkok: Ministry of Tourism and Sports Press.
Phong, N. H., & Tam, V. T. (2018). Consumer preferences and sustainable packaging: Evidence
from processed tropical fruits. Journal of Sustainable Business, 12(1), 34–50.
Thailand Ministry of Commerce. (2019). OTOP product development guidelines for
sustainable community enterprises. Bangkok: Ministry of Commerce Press.
Thai Industrial Standards Institute. (2020). Guidelines for packaging and labeling of food
products. Bangkok: TISI.
UNESCO. (2017). Intangible cultural heritage and community-based tourism development.
Paris: UNESCO Publishing.
Wong, M., & Chen, L. (2016). The role of local culture in branding and packaging design.
Journal of Product & Brand Management, 25(6), 556–568.