รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูต: กรณีศึกษา พระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤาษีลิงดำ)
คำสำคัญ:
การเผยแผ่, พระพุทธศาสนา, พระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤาษีลิงดำ), มโนมยิทธิบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาชีวิตและผลงานของพระราชพรหมยาน 2. ศึกษารูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระราชพรหมยาน และ 3. ศึกษาผลของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระราชพรหมยาน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้ทรงคุณวุฒิ โดยสุ่มแบบเจาะจงตามลักษณะตัวแทนของกลุ่มที่เหมาะสมจำนวน 15 รูปหรือคน โดยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1. ชีวิตและผลงานของพระราชพรหมยานเชื่อมโยงกันอย่างลึกซึ้งสะท้อนผ่านงานภารกิจของคณะสงฆ์ทั้ง 6 ด้าน โดยมีการเผยแผ่เป็นหัวใจหลักที่ขับเคลื่อนภารกิจด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะการสอนกรรมฐานภาคปฏิบัติ (มโนมยิทธิ) ซึ่งเกิดจากประสบการณ์ตรงของท่าน ทำให้ผู้คนสามารถพิสูจน์เรื่องกฎแห่งกรรมได้ด้วยตนเอง อันเป็นรากฐานสำคัญที่สร้างพลังศรัทธา 2. รูปแบบการเผยแผ่มีลักษณะเด่น คือ การเปลี่ยนจากการสอนเน้นความเชื่อมาเป็นการให้พิสูจน์ด้วยการฝึกปฏิบัติ (มโนมยิทธิ) การสื่อสารที่แยบคายด้วยภาษาที่เข้าใจง่ายและการใช้อุบายธรรม เช่น วัตถุมงคลและพุทธศิลป์ เพื่อนำเข้าสู่การปฏิบัติ ทั้งยังใช้เทคโนโลยีการสื่อสารในยุคนั้นอย่างเทปบันทึกเสียงและวิทยุช่วยเผยแพร่คำสอนไปสู่สาธารณชน และ 3. ผลการเผยแผ่เกิดผลกระทบเชิงบวกใน 2 ระดับ คือ ระดับบุคคล ผู้ปฏิบัติเกิดความเชื่อในกฎแห่งกรรมจากการพิสูจน์ด้วยตนเอง เกิดหิริโอตตัปปะ สามารถปฏิบัติธรรมไปพร้อมกับวิถีชีวิตประจำวันได้ และระดับสังคม เกิดกระแสการปฏิบัติกรรมฐานอย่างกว้างขวาง สร้างสังคมการให้ การสงเคราะห์ ปลูกฝังความจงรักภักดีต่อสถาบันหลักของชาติ องค์ความรู้สำคัญ คือ รูปแบบการเผยแผ่ที่ยั่งยืนเกิดจากการที่ผู้เผยแผ่เป็นผู้รู้จริงจากการปฏิบัติและเป็นแบบอย่างที่ดีช่วยสร้างศรัทธา ความน่าเชื่อถือให้แก่พระพุทธศาสนาในโลกยุคปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ. (2545). สมัยแรกพระพุทธศาสนาเป็นประธานของประเทศในสุวรรณภูมิอยู่ที่นี่ ที่แผ่นดินสยาม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน.
จินตวีร์ เกษมศุข. (2554). การสื่อสารกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2564). พุทธวิธีในการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 26). ม.ป.ท.
พระมหาศรีพยัคฆ์ สิริวิญฺญู (กงพาน). (2562). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของนักเผยแผ่ที่สอดคล้องกับสังคมไทย (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษาและการพัฒนาสังคม). ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
พระมหาสุเทพ สุวฑฺฒโน (เหลาทอง). (2561). กลยุทธ์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชธรรมนิเทศ (ระแบบ ฐิตญาโณ). (2540). พุทธวิธีเผยแผ่พระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระราชพรหมยาน. (2554). มโนมยิทธิและประวัติของฉัน (พิมพ์ครั้งที่ 20). อุทัยธานี: วัดท่าซุง.
พระโสภณวชิรวาที (อาทิตย์ ซองดี). (2566). รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามหลักพุทธจิตวิทยาของพระพรหมบัณฑิต, ศ. ดร. (ประยูร ธมฺมจิตฺโต) (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัดจันทาราม (ท่าซุง). (2544). ประวัติหลวงพ่อพระราชพรหมยาน (หลวงพ่อวัดท่าซุง) (พิมพ์ครั้งที่ 3). อุทัยธานี: วัดท่าซุง.



