การพัฒนาเครือข่ายสามเณรในการจัดกิจกรรมเสริมสร้างเครือข่ายลดปัจจัยเสี่ยงตามแนวพระพุทธศาสนา จังหวัดสมุทรสงคราม
คำสำคัญ:
เครือข่ายสามเณร, กิจกรรม, เครือข่ายลดปัจจัยเสี่ยง, พระพุทธศาสนา, เหล้าบุหรี่บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการพัฒนาเครือข่ายสามเณรในการจัดกิจกรรมเสริมสร้างเครือข่ายลดปัจจัยเสี่ยงตามแนวพระพุทธศาสนา จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ 4 ขั้นตอนคือ 1. สำรวจเครือข่ายที่เข้าร่วมกิจกรรม 2. การจัดกิจกรรมพัฒนาสามเณร 3. การขยายผลการจัดกิจกรรม 4. การพัฒนาต้นแบบ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นเยาวชนในพื้นที่จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวน 20 คน และการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 18 รูปหรือคน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์เพื่อการวิจัย แบบประเมินผลก่อนและหลังการฝึกอบรม และแบบสนทนากลุ่มเฉพาะ เก็บรวมรวมข้อมูลผ่านการจัดกิจกรรมบรรพชาสามเณร 30 วัน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาความ ประกอบตารางและการพรรณนาความประกอบการบรรยายเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลพื้นฐานองค์ความรู้
ผลการวิจัยพบว่า 1. เครือข่ายในการพัฒนาสามเณร ประกอบด้วย บ้าน วัด โรงเรียน “บวร” 2. จัดกิจกรรมบรรพชาสามเณร โดยมีเป้าหมายเป็นการพัฒนาตัวนักเรียนผู้เข้าร่วมโครงการ ตามกรอบของศาสนา จริยธรรมทางสังคม ความรับผิดชอบ สร้างการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับช่วงวัยและการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับวัย พร้อมกับใช้ภาพลักษณ์การบวชเป็นเป็นช่องทางในการสื่อสาร นำภาพลักษณ์ของสามเณร กับนักเรียนในการสื่อสารสาธารณะเพื่อให้เกิดการบริหารจัดการ “ลดปัจจัยเสี่ยง” ในองค์รวม 3. การขยายผลการจัดกิจกรรมไปยังชุมชน โดยเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน เช่น กิจกรรมเยี่ยมบ้าน กิจกรรมช่วยเหลือผู้สูงอายุ 4. วัดอินทารามได้ดำเนินนโยบายและกิจกรรมต่างๆ เพื่อพัฒนาเยาวชนและสนับสนุนชุมชน มีการจัดโครงการอาหารกลางวันและให้ทุนการศึกษาแก่ผู้บรรพชาเป็นสามเณร รวมถึงมีโครงการลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ซึ่งเป็นวิธีการทางจิตวิทยาที่สร้างแรงจูงใจและนำไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม นอกจากนี้ วัดยังมอบทุนสนับสนุนโรงเรียนในการจัดการเรียนการสอนธรรมศึกษา ภายใต้นโยบาย "ให้ธรรม ให้ทุน" มีการจัดกิจกรรมบรรพชาสามเณรและบวชเนกขัมมจาริณีในช่วงภาคฤดูร้อน รวมทั้งจัดค่ายพุทธบุตรเป็นประจำทุกปี ผลที่เกิดขึ้นต่อชุมชนคือการช่วยเหลือด้านปัจจัยพื้นฐานของคนในชุมชน
References
พระครูปริยัติสาทร. (2019). กระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของพระสงฆ์สู่การเป็นต้นแบบปลอดบุหรี่ จังหวัดเลย. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 10(2), 12–24.
พระครูพินิตปริยัติกิจ (สมบัติ วรธมฺโม) และคณะ. (2018). รูปแบบการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการแก้ไขปัญหาการติดยาเสพติด ในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค 2. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(3), 1–14.
พระมหายุทธนา นรเชฏโฐ (ศิริวรรณ) และจุฑารัตน์ ทองอินจันทร์. (2018). แนวคิด ตัวชี้วัด องค์ประกอบบทเรียน และบูรณาการตามโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5. วารสารชุมชนวิจัย, 12(2), 204–214.
พระอุดมสิทธินายก (กำพล คุณงฺกโร) และพระมหานิกร ฐานุตฺตโร. (2019). การมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการเสริมสร้างสุขภาวะและเครือข่ายทางสังคม เพื่อลดเหล้าบุหรี่เชิงพุทธบูรณาการในจังหวัดนนทบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 8(4), 1–16.
วณิฎา ศิริวรสกุล และวัชรินทร์ อินทพรหม. (2018). รูปแบบการขับเคลื่อนนโยบายหมู่บ้านรักษาศีล 5 ให้ประสบความสำเร็จ. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยธนบุรี, 12(29), 203–209.
สมคิด พุ่มทุเรียน และคณะ. (2019). วิเคราะห์กิจกรรมเชิงพุทธตามโครงการหมู่บ้านรักษาศีล 5 กับการหนุนเนื่องคุณค่านิยม 12 ประการ. วารสารบัณฑิตปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์, 7(1), 225–238.
Brown, L. M., & Green, T. W. (2022). Monastic education and community health initiatives: A qualitative study. International Journal of Health Services, 52(1), 99-114.
Chan, C. L., & Wong, M. T. (2018). A study on the effectiveness of Buddhist teachings in reducing drug abuse. Asian Journal of Counselling, 25(1), 34-47.
Lee, J. K., & Cheng, H. W. (2020). Role of Buddhist practices in curbing substance abuse among youth. Journal of Asian Studies, 79(3), 713-735.
Miller, D. S., & Thomas, G. A. (2019). Monks and substance abuse prevention: Insights from Southeast Asia. Substance Use & Misuse, 54(2), 248-256.
Smith, J. D., & Johnson, K. P. (2021). Buddhist principles in substance abuse prevention: A case study from Thailand. Journal of Religious and Health, 60(4), 2917-2931.
