ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย: ศึกษากรณีการพัฒนาทิศทางประชาธิปไตยในอนาคตตามแนวพุทธ
คำสำคัญ:
ความเป็นพลเมือง, ประชาธิปไตย, การพัฒนาทิศทางอนาคตบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย โดยเน้นการศึกษากรณีการพัฒนาทิศทางประชาธิปไตยในอนาคตตามแนวพุทธศาสตร์ ปัญหาหลักที่ต้องศึกษาเกี่ยวข้องกับการขาดความเข้าใจและปฏิบัติที่ถูกต้องของประชาชนในระบอบประชาธิปไตย โดยเฉพาะเรื่องความรับผิดชอบของพลเมือง การเคารพสิทธิและเสรีภาพ รวมถึงการร่วมมือในสังคมอย่างสันติสุข ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาระบอบประชาธิปไตยที่ยั่งยืน การศึกษานี้ใช้หลักการและหลักธรรมในพระพุทธศาสนาเป็นแนวทางสำคัญในการวิเคราะห์ เช่น หลักศีลธรรม ความอดทน ความเคารพต่อผู้อื่น และการปฏิบัติที่ถูกต้องในฐานะพลเมือง ซึ่งสอดคล้องกับหลักการประชาธิปไตย โดยเฉพาะการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ การเคารพสิทธิ เสรีภาพ และกฎกติกาสังคมที่เป็นธรรม และความรับผิดชอบต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม ผลการวิเคราะห์ที่ได้จากการศึกษามี 12 ประการ เช่น การส่งเสริมความยุติธรรมทางสังคม การมีส่วนร่วมในการเลือกตั้งและแสดงความคิดเห็น การเป็นพลเมืองดิจิทัล การรับผิดชอบต่อสังคม การเคารพเสียงข้างมากและสิทธิเสียงข้างน้อย และการเสริมสร้างศักยภาพทางการศึกษา ทั้งหมดนี้มีเป้าหมายเพื่อให้พลเมืองสามารถปกครองตนเองและมีส่วนร่วมในกระบวนการประชาธิปไตยได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประโยชน์ที่ได้รับจากการศึกษานี้ คือ การนำเสนอแนวทางการพัฒนาพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยที่สอดคล้องกับหลักพุทธธรรม ซึ่งจะช่วยส่งเสริมการปกครองที่มีความยุติธรรม และการอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขในสังคมประชาธิปไตย
References
กันตพจน์ เศรษฐารัศมี. (2565). วิถีประชาธิปไตยในสังคมไทยโดยใช้หลักธรรมของพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
ชไมพร กิติ. (2564). การมีส่วนร่วมของประชาชนในระบอบประชาธิปไตยตามหลักธรรมาภิบาล. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 4(1), 47-58.
ฐานข้อมูลกองการต่างประเทศ. (2566). โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP). สืบค้น 15 มกราคม 2567, จาก https://shorturl.asia/v6fGJ
ณัฏฐพล บุณยพิพัฒน์. (2562). ปัญหาและอุปสรรคในการพัฒนาระบอบประชาธิปไตยของไทย (พ.ศ. 2475-ปัจจุบัน): ข้อสังเกตในเชิงทฤษฎี. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ยุทธพร อิสรชัย. (2566). การออกเสียงประชามติ (Referendum). สืบค้น 2 สิงหาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/rQdcs
รณชัย โตสมภาค. (2560). ประชาธิปไตย. สืบค้น 2 สิงหาคม 2567, จาก https://shorturl.asia/e1b7K
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย เรื่อง หน้าที่ของปวงชนชาวไทย. (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอน 40 ก. หน้า 13.
วิชัย วงษ์ใหญ่. (2554). นวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้สู่ความเป็นพลเมือง. กรุงเทพฯ: บริษัท อาร์ แอนด์ ปริ้นท์ จํากัด.
สถาบันพระปกเกล้า. (2555). ความเป็นพลเมืองกับอนาคตประชาธิปไตยไทย (Citizenship and the Future of Thai Democracy). กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
_____. (2558). ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
สมชาย แสวงการ. (2558). สร้างความเป็นพลเมืองไทยในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.
สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ. (2558). คู่มือ การทำ ความเข้าใจ เรื่องสิทธิพลเมือง และ สิทธิทางการเมือง. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ.
สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2555). พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
_____. (2556). พื้นฐานความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
_____. (2558). ความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ: สำนักการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
Abowitz & Harnish. (2006). Contemporary Discourses of Citizenship. Review of Educational Research, 76(4), 653-690.
