การขาดแคลนพยาบาล : ปัญหาสาธารณสุขไทยและข้อเสนอเชิงนโยบาย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาเกี่ยวกับปัญหาการขาดแคลนพยาบาลวิชาชีพที่ส่งผลกระทบต่อระบบสาธารณสุขของประเทศไทยและได้รวบรวมข้อเสนอแนะเชิงนโยบายจากนักวิชาการ รวมทั้งนำเสนอความคิดเห็นของผู้เขียนในมุมมองด้านรัฐประศาสนศาสตร์ ซึ่งต้องแก้ไขที่ต้นเหตุที่แท้จริงเพื่ออุดรูรั่วต่างๆ ไม่เช่นนั้นการผลิตพยาบาลวิชาชีพออกมาเท่าไหร่ก็ไม่เพียงพอ หากไม่สามารถรักษาพยาบาลวิชาชีพให้ “อยู่รอดและอยู่รุ่ง” ในอาชีพต่อไปได้ เช่น พยาบาลวิชาชีพจบออกมาแต่ไม่มีตำแหน่งรองรับ  ไม่สามารถบรรจุเป็นข้าราชการ ไม่มีความมั่นคงในชีวิต มีภาระงานที่ไม่เกี่ยวข้องจนล้นมือ แต่ค่าตอบแทนน้อย รายได้ไม่เพียงพอต่อการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ทำงานอย่างไม่มีความสุข หมดความอดทนและอดกลั้นต่อสิ่งที่มากระทบจิตใจ กลายเป็นคนที่มีปัญหาความสัมพันธ์ทั้งกับคนในครอบครัว ผู้ร่วมงาน ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย ยิ่งถูกร้องเรียนยิ่งหมดไฟในการทำงาน ส่งผลเสียทั้งต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจ และยังส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการบริการผู้ป่วย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่มีผลต่อความตั้งใจและตัดสินใจลาออก จึงมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการแก้ปัญหาการขาดแคลนพยาบาล ประกอบด้วย 1. การบรรจุพยาบาลเป็นข้าราชการเพิ่มขึ้น 2. การบริหารอัตรากำลังทางการพยาบาล 3. การส่งเสริมความก้าวหน้า ค่าตอบแทน และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น 4. การพัฒนาสมรรถนะและแผนพัฒนากำลังคนทางการพยาบาล 5. ด้านโครงสร้างหน่วยงานในราชการบริหารส่วนภูมิภาค สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ให้มีการทบทวนโครงสร้างงานบริการพยาบาล ให้สอดคล้องกับบริการสุขภาพที่เพิ่มขึ้นในโรงพยาบาลขนาดใหญ่