การสังเคราะห์คุณลักษณะงานวิจัยที่เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21

Synthesizing Research Characteristics Related to Learning Management for Skill Development in the 21st Century

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และสังเคราะห์คุณลักษณะเบื้องต้นของงานวิจัยที่เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 และเพื่อสรุปองค์ความรู้จากงานวิจัยดังกล่าว โดยรวบรวมงานวิจัยที่เผยแพร่ในวารสารในฐานข้อมูลศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย (Thai Journal Citation Index: TCI) ใช้คำค้นว่า “การเรียนรู้” และ “ศตวรรษที่ 21” คัดเลือกบทความวิจัยจำนวนทั้งสิ้น 58 เรื่อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบตรวจรายการ ตรวจสอบคุณภาพด้านความตรงเชิงเนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิตบรรยายและการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1) การวิเคราะห์และสังเคราะห์คุณลักษณะงานวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 พบว่า ด้านข้อมูลผู้วิจัย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 28 คน (ร้อยละ 48.3) สาขาการวิจัยอยู่ในสาขาหลักสูตรและการสอน/การนิเทศ/นวัตกรรมหลักสูตรและการเรียนรู้ จำนวน 11 เรื่อง (ร้อยละ 19) งานวิจัยเป็นของอาจารย์ระดับอุดมศึกษา จำนวน 35 เรื่อง (ร้อยละ 60.3) ด้านเนื้อหาสาระ พบว่า ส่วนใหญ่มีวัตถุประสงค์วิจัยเพื่อการพัฒนา มีจำนวน 32 เรื่อง (ร้อยละ 55.2) ด้านวิธีวิทยาการวิจัย พบว่า แบบแผนการวิจัยส่วนใหญ่เป็นการวิจัยเชิงทดลอง จำนวน 48 เรื่อง (ร้อยละ 82.8) ด้านนวัตกรรม/รูปแบบ วิธีการจัดการเรียนรู้ พบว่า โดยส่วนใหญ่เป็นนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ประเภทรูปแบบการเรียนรู้จำนวน 24 เรื่อง (ร้อยละ 41.4)

2) ผลสรุปองค์ความรู้จากงานวิจัย พบว่า การจัดการเรียนรู้ที่นำมาใช้ในการพัฒนาทักษะศตวรรษที่ 21 ส่วนใหญ่ คือ การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน การใช้ปัญหาเป็นฐาน การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ การเรียนรู้แบบร่วมมือ และการจัดการเรียนรู้ที่ใช้สื่อหรือนวัตกรรมการเรียนรู้ โดยทักษะที่พัฒนา ได้แก่ การคิดวิเคราะห์และการแก้ไขปัญหา การคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม การทำงานเป็นทีมและการสื่อสาร และความยืดหยุ่นและการปรับตัว