สันติในเงาแห่งความขัดแย้ง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความขัดแย้งที่ปรากฏในซีรีส์ "สงคราม ส่งด่วน" (Mad Unicorn) ผ่านกรอบทฤษฎีสามมิติ ได้แก่ ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์ ทฤษฎีพื้นที่ทางสังคม "สนามประลอง" ของบูร์ดิเยอ และหลักพุทธสันติวิธี โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพแบบพรรณนาวิเคราะห์ เรื่องราวของสันติ แซ่ลี ชายหนุ่มจากครอบครัวยากจนที่สร้างธุรกิจขนส่งเพื่อแก้แค้นเจ้าสัวคณิน สะท้อนความซับซ้อนของความขัดแย้ง ผลการวิเคราะห์พบว่า ความขัดแย้งในซีรีส์มีหลากหลายมิติ ทั้งด้านข้อมูล ผลประโยชน์ ความสัมพันธ์ โครงสร้าง และค่านิยม แรงขับเคลื่อนหลักมาจากความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ตามทฤษฎีมาสโลว์ ตั้งแต่ความต้องการทางสรีรวิทยาไปจนถึงการบรรลุศักยภาพสูงสุด ในขณะที่การแข่งขันใน "สนามประลอง" ทางธุรกิจเกิดจากการช่วงชิงทุนสี่ประเภท คือ ทุนเศรษฐกิจ ทุนวัฒนธรรม ทุนสังคม และทุนสัญลักษณ์ การวิเคราะห์ผ่านมุมมองพุทธสันติวิธีเผยให้เห็นว่า ความขัดแย้งเกิดจากการขาดการพัฒนาตามหลักภาวนา 4 ประกอบด้วย กายภาวนา (การพัฒนาทางกาย) ศีลภาวนา (การพัฒนาทางศีลธรรม) จิตตภาวนา (การพัฒนาทางจิตใจ) และปัญญาภาวนา (การพัฒนาทางปัญญา) สันติในฐานะตัวละครหลักแสดงให้เห็นถึงการขาดการควบคุมอารมณ์ การใช้กลยุทธ์ที่ขาดจริยธรรม และการมองปัญหาแบบ "แพ้-ชนะ" แทนที่จะแสวงหาทางออกที่เป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่าย บทความนี้จึงเสนอหลักพุทธสันติวิธีเป็นแนวทางแก้ไขความขัดแย้งที่ต้นเหตุ ผ่านการพัฒนาตนเองภายในเพื่อสร้างสันติภาพที่แท้จริง  ซึ่งจะป้องกันความขัดแย้งใหม่และสนับสนุนการสร้างสังคมที่สันติอย่างยั่งยืน การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าการแก้ไขความขัดแย้งอย่างยั่งยืนต้องอาศัยการเปลี่ยนแปลงภายในบุคคลควบคู่กับการปรับปรุงโครงสร้างทางสังคม