Religious Influences and the Royal Seals of State during the Reign of King Rama VI and King Rama X
Keywords:
the Royal Seal of State, Brahmanism, Buddhism, Religious influenceAbstract
This article aimed to study the religious influences appeared on the Royal Seals of State of King Rama VI through King Rama X. The study results revealed that the creation of the Royal Seals of State during the reign of King Rama VI to Rama X was influenced by Brahmanism and Buddhism conveyed on the royal seal. It was to bring the power of the King to make concrete by using the symbol of the gods, auspicious characters, objects and bodhisattvas as symbols. Five royal seals have been used in this study, which were influenced by both Brahmanism and Buddhism. At the same time, religious influences have been transformed from traditional beliefs emphasizing images of gods and creatures to be differently interesting. Furthermore, the form of the Royal Seals of State was similar to those of previous reigns.
References
กรมศิลปากร. (2505). พระราชสาส์นในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระราชทานไปยังประเทศจีนกับประวัติศาสตร์จีน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เอกการพิมพ์.
กรมศิลปากร. (2547). น้ำพุพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร. กรุงเทพฯ : กรมฯ.
กระทรวงวัฒนธรรม. (2536). ประมวลองค์ความรู้พระราชพิธีบรมราชาภิเษก. กรุงเทพฯ : กระทรวงฯ.
ก่องแก้ว วีระประจักษ์. (2537). หนังสือประพันธา. ใน วินัย พงศ์ศรีเพียร, บรรณาธิการ. ความยอกย้อนของอดีต : พิพิธนิพนธ์เชิดชูเกียรติพลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒน์ เกษมศรี. กรุงเทพฯ : มปพ.. น.149-168.
จักรกฤษณ์ ดุษฎีโหนด. (2547). พระธรรมนูญว่าด้วยการใช้ถ้อยคำ. ใน ศุภวัฒน์ - ศุภวาร จุล พิจารณ์ : ข้อเขียนเพื่อแสดงมุติความคิดในโอกาสที่พลตรีหม่อมราชวงศ์ ศุภวัฒน์ เกษมศรี มีอายุครบ 6 รอบ ในพุทธศักราช 2547. กรุงเทพฯ : เพื่องฟ้า. น.95 - 118.
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. (2562). ประวัติการเมืองไทยสยาม พ.ศ.2475 - 2500. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
ตนัย ไชยโยธา. (2540). ศาสนาเปรียบเทียบ. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
ตนัย ไชยโยธา. (2541). มนุษย์กับอารยธรรมในเอเชียใต้ เล่ม 1. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.
ตนัย ไชยโยธา. (2547). วัฒนธรรมและอารยธรรมสัมพันธ์ของอนุทวีปอินเดียกับนานาประเทศ. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.
ตนัย ไชยโยธา, บรรณาธิการ. (2545). 53 พระมหากษัตริย์ไทย ผู้ทรงครองแผ่นดิน ชาติ. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.
ทรงธรรม ปิ่นทอง. (2542). พระราชสัญลักษณ์กราฟฟิกท่ากัญจนาภิเษก. วารสารราชบัณฑิตยสถาน. 20(4) : 15 - 19.
ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ. (2529). ประวัติศาสตร์ไทยสมัยธนบุรี - รัตนโกสินทร์. มหาสารคาม : ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม.
ทวีศักดิ์ คูหาประทีป. (2518). วรรณกรรมศาสนา. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ธันยพงศ์ สารรัตน์ และคณะ (2562, มกราคม - มิถุนายน). มงคลคติในตราสัญลักษณ์งานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562. วารสารนิติรัฐกิจวิทยาลัยกฎหมายและการปกครองมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ. 2(2) : น.1-21.
ปิยนาถ บุนนาค และคณะ. (2556). 9 แผ่นดินของการปฏิรูประบบราชการ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สังฆราชธิบดี, พระยา (สรวง ศรีเพ็ญ). (2511). เทวกำเนิด. กรุงเทพฯ : เสริมวิทย์บรรณาคาร.
อนุมานราชธน, พระยา. (2512). พระราชลัญจกรและตราประจำตำแหน่ง. ธนบุรี : อักษรเพชรเกษม.
จุลจักรพงษ์, พระองค์เจ้า. (2555). เกิดวังปารุสก์ : สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์และสมัยประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊คส์.
จุลจักรพงษ์, พระองค์เจ้า. (2555). เจ้าชีวิต : พงสาวดาร 9 รัชกาลแห่งราชวงศ์จักรี. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊คส์.
เพลินพิศ กำราญ. (2525). ข้อของพระราชสัญลักษณ์ในรัชกาลที่หนึ่งแสดงพระราชอำนาจปกครองราชการแผ่นดิน. ศิลปวัฒนธรรม. 5(10): 16 - 25.
กาสตี้ มหาชัยนี. (2534). รัตนโกสินทร์ยุคปรับปรุงประเทศ. ชลบุรี : ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ผาสุข อินทราวุธ. (2522). ประวัติศาสตร์อินเดียโบราณ. กรุงเทพฯ : ภาควิชาโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร.
นิตรศรี กาญจนาภา. (2549). พระราชพิธีอินเดียในเบื้องต้นจากพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช. วารสารประวัติศาสตร์ 2549. น.91-120.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). ใต้ร่มพระบารมี จักรีนฤบดินทร์ สยามินทราชราช. กรุงเทพฯ : คณะกรรมาธิการจัดทำสารานุกรมประวัติศาสตร์ไทย.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2554. กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น.
เวจิตร พันธ์ยอย. (2557ก). การใช้ตราราชการไทย พ.ศ.2394 ถึง พ.ศ.2482. ปริญญานิพนธ์ ศศ.ม. (ประวัติศาสตร์). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
เวจิตร พันธ์ยอย. (2557ข). การสร้างภาพลักษณ์ "สยามใหม่" ในตราราชแผ่นดินสมัยต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ.2411 - พ.ศ.2435). ใน การประชุมวิชาการระดับชาติ SMARTS ครั้งที่ 4 วันที่ 7 พฤษภาคม 2557. นครปฐม : คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์.
วุฒิชัย มูลศิลป์. (2531). เอกสารประกอบการศึกษา : พื้นฐานวรรณะไทย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
วุฒิชัย มูลศิลป์ และคณะ. (2550). พระมหากษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพมหานคร : อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศานติ ภักดีคำ. (2556). พระอินทร์. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศานติ ภักดีคำ. (2557). พระศิวะ. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศานติ ภักดีคำ. (2557). ครุฑ. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศานติ ภักดีคำ. (2560). พระนารายณ์. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2545). กฎหมายตราสามดวงกับความเชื่อของคนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2554). พัฒนาการทางสังคม - วัฒนธรรมไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
ศิริพร ดาบเพชร. (2553-2554). นัยยะทางการเมืองของพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในรัชกาลที่ 6. วารสารประวัติศาสตร์. 2553 - 2554. 18(1) : 30 - 47.
สมชาติ มณีโชติ. (2539, กรกฎาคม). มงคลคติในตราสัญลักษณ์ฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี. ศิลปวัฒนธรรม. 17(9). น.178 - 190.
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์. (2506). บันทึกเรื่องความรู้ต่างๆ : สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรา ทรงบันทึกประทานพระยาอนุมานราชธน เล่ม 3. พระนคร : สมาคมสังคมศาสตร์.
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์. (2512, กันยายน). บันทึกความรู้ต่างๆ. ศิลปากร. 13(3): 21 - 40.
สมบัติ พลายน้อย. (2527). ความรู้เรื่องตราต่างๆ เล่ม 1 : พระราชลัญจกร. กรุงเทพฯ : บำรุงสาส์น.
สืบแสง พรหมบุญ. (2525). ความสัมพันธ์ในระบบบรรณาการระหว่างจีนกับไทย ค.ศ.1282 - 1853. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช.
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สำนักนายกรัฐมนตรี. (2538). พระราชลัญจกร. กรุงเทพฯ : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
สุรศักดิ์ เจริญวงศ์. (2547). สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ : "สมเด็จครู" นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
อิสรชล คงเพ็ชร. (2555). อิทธิพลของศาสนาพราหมณ์ที่ปรากฏบนตราสัญลักษณ์ในอดุลยถ่านนี้ถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. วิทยานิพนธ์ ศศ.ม.(โบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์). กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
อนันต์ กลิ่นโพธิ์กลับ. (2550). ตราประทับ ตราประจำตัว และเครื่องราชอิสริยาภรณ์. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Faculty of Education and Human Development, Si Saket Rajabhat University
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะครุศาสตร์และการพัฒนามนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง
