สีหนาทอันสงัด : ความสัมพันธ์ของภูมิทัศน์ทางเสียงกับสถาปัตยกรรม กรณีศึกษาวัดภูมินทร์

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้นำเสนอการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างที่ว่าง สถาปัตยกรรม และภูมิทัศน์ทางเสียง ในการรับรู้ประสบการณ์แห่งศรัทธาแก่ผู้มาเยือนศาสนสถานในบริบททางประวัติศาสตร์ โดยใช้วัดภูมินทร์เป็นกรณีศึกษา จากการวิจัยพบว่า ที่ว่าง สถาปัตยกรรม และภูมิทัศน์ทางเสียง ถูกจัดวางร่วมกันอย่างสอดคล้องและเป็นลำดับ เพื่อสร้างสภาวะของการสำรวมกาย วาจา ใจ ก่อนที่เข้าถึงพื้นที่ภายในอุโบสถ เบื้องหน้าพระประธาน อันถือเป็นจุดสูงสุดของการรับรู้ประสบการณ์แห่งศรัทธา ซึ่งปรากฏการณ์ดังกล่าว เกิดขึ้นได้จาก 2 ปัจจัย คือ การรับรู้จากผัสสะ ที่สร้างความแตกต่างให้แก่สัมผัสทางกายในด้านต่างๆ โดยชี้นำให้นึกถึงวิญญาณคู่ตรงข้ามของสภาวะทางโลกและสภาวะทางธรรม และปัจจัยที่สอง คือ การให้ความหมายมโนวิญญาณ โดยใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ ในทางจักรวาลวิทยาที่รับรู้ร่วมกันในสังคม สื่อให้รับรู้ถึงการเดินทางเข้าสู่พื้นที่อันศักสิทธิ์