An analysis of the influence of Phra Buddha Rajabhat Muni Sisaket on mental and intellectual development in Sisaket Rajabhat University

Abstract

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษในฐานะพระพุทธรูปประจำมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ เพื่อวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษกับการพัฒนาจิตใจและปัญญา และเพื่อวิเคราะห์พระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษในฐานะสัญลักษณ์ทางศาสนาและวัฒนธรรม ประชากรที่ใช้ในการวิจัยคือเจ้าอาวาสวัดป่าศรัทธาธรรม ผู้นำวัด นักวิชาการศาสนา และประวัติศาสตร์พุทธศิลป์ นักศึกษาและประชาชนผู้มานมัสการพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษ รวมผู้ให้ข้อมูลทั้งหมดจำนวน 17 รูป/คน ซึ่งเป็นผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญ (Key-Informant) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview)

ผลการศึกษาพบว่า 1) อิทธิพลของพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ สามารถสรุปได้ดังนี้ 1. อิทธิพลต่อครอบครัว โดยพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษได้เข้ามามีอิทธิพลต่อพุทธศาสนิกชนเริ่มตั้งแต่แรกเกิด โดยพ่อแม่จะถวายบุตรธิดาให้เป็นลูกหลวงพ่อ เพราะมีความเชื่อว่าจะทำให้บุตรธิดาปลอดภัย ปราศจากโรคภัยเบียดเบียน มีปัญญาประดุจนักปราชญ์ มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิต 2. อิทธิพลต่อสังคม โดยอาศัยมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ และพระประธานที่ประดิษฐานในศาลาพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษได้ให้ความช่วยเหลือต่อหน่วยงานในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ โดยอาศัยเงินบริจาคที่มาจากประชาชนที่มาปรับไหว้สักการะ ไปช่วยส่งเสริมสนับสนุนสังคมในด้านต่างๆ 3. อิทธิพลด้านวัฒนธรรมก่อให้เกิดประเพณีวัฒนธรรมที่จัดขึ้นเกี่ยวกับพระพุทธรูปและให้ศาลาที่ประดิษฐานเป็นที่จัดงาน เช่น งานไหว้ครูของสาขาวิชาต่างๆ งานสงกรานต์ งานทำบุญใส่บาตร ชมรมพุทธศาสตร์ และกิจกรรมต่างๆ ของมหาวิทยาลัย เป็นต้น ซึ่งทำให้เกิดการอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงาม 4. อิทธิพลด้านเศรษฐกิจ ทำให้การท่องเที่ยวในจังหวัดและชุมชนรอบมหาวิทยาลัยจากการจำหน่ายสินค้าได้ประกอบสัมมาชีพ มีอาชีพค้าขาย ซึ่งเป็นการส่งเสริมอาชีพให้กับชาวบ้านในชุมชนได้เป็นอย่างดี 5. อิทธิพลทางด้านจิตใจ พระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคนราชภัฏ มีที่พึ่งทางใจให้เกิดความรู้สึกปลอดภัย อุ่นใจ สบายใจ และเป็นสิ่งเตือนใจในการประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ดีงาม ละเว้นจากการทำชั่วทั้งปวง อีกทั้งยังเป็นการจรรโลงสถาบันพระมหากษัตริย์ในฐานะองค์อุปถัมภ์มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษด้วยจากนามพระราชทานของพระพุทธรูป 2) การวิเคราะห์อิทธิพลของพระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษกับการพัฒนาจิตใจและปัญญา พบว่าการที่พุทธศาสนิกชนได้มากราบไหว้สักการะพระพุทธรูป ซึ่งเป็นเครื่องหมายสื่อแทนพระพุทธเจ้า ได้ระลึกนึกถึงพระพุทธคุณ นำหลักธรรมคำสอนแล้วนำมาใช้ประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวันอยู่บนพื้นฐานของปัญญาหรือความมีเหตุผล โดยมุ่งหมายให้เกิดความสงบทางใจและเกิดสติปัญญาในการแก้ปัญหาชีวิต ก็ถือว่าได้พัฒนาจิตใจและปัญญา สามารถอบรมเจริญวิปัสสนา ซึ่งเป็นหนทางดับกิเลสหรือความหลุดพ้นได้ 3) การวิเคราะห์พระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษในมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษในฐานะสัญลักษณ์ทางศาสนาและวัฒนธรรม เห็นได้ว่า พระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษเป็นสัญลักษณ์สำคัญของมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ และเป็นเครื่องหมายสื่อแทนพระพุทธเจ้าที่มีคุณค่าทางจิตใจต่อพุทธศาสนิกชนเป็นอย่างมาก เป็นรากฐานแห่งจารีตประเพณีและวัฒนธรรม ซึ่งเกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนไทยตั้งแต่เกิดจนถึงตาย เป็นสัญลักษณ์สำคัญในทางพระพุทธศาสนา เป็นวัตถุธรรมที่สร้างขึ้นเพื่อแทนองค์จริงของพระพุทธเจ้า และแฝงไว้ด้วยปรัชญาและคติคำสอนทางพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง นำมาสู่ความระลึกถึงพระพุทธเจ้าในฐานะเป็นบุคคลสำคัญ ผู้เป็นบรมครูแห่งปรัชญาของนักปราชญ์ชาวราชภัฏ หรือพระพุทธรูปของนักปราชญ์มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษตามนามพระราชทาน และเป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตนเพื่อให้พ้นทุกข์อันเป็นแก่นคำสอนของพระพุทธศาสนา ขณะเดียวกันพุทธศิลป์ขององค์พระพุทธราชภัฏมุนีศรีสะเกษสร้างเลียนแบบพุทธศิลป์แบบสุโขทัย สามารถเป็นสื่อที่สร้างความศรัทธาให้เกิดขึ้นกับผู้ที่ได้มานมัสการได้เกิดปีติเมื่อได้เห็นความงดงาม เห็นความสงบจากองค์พระก็เกิดพลังในการทำความดีทางกาย ทางวาจา และทางใจ มีหลักพระธรรมคำสั่งสอนที่ดีงามเป็นเครื่องดำเนินชีวิตต่อไป เพื่อระงับทุกข์ได้ในปัจจุบัน